Wie voor duurzame en fair fashion kiest, kan soms het gevoel hebben aan een dood paard te trekken. Natuurlijk zijn er wereldwijd talloze mensen, merken en initiatieven bezig met het ten goede veranderen van de kledingindustrie, maar in je directe omgeving zal je vaker geconfronteerd worden met overvolle tassen van de Primark dan met een rij voor een fair fashion winkel.

Heb jij wel eens het gevoel dat je er alleen voor staat? Als je ergens bevlogen of juist heel boos van raakt, kan het verleidelijk zijn dat iedereen onder de neus te wrijven. Kijk eens wat een ellende, zo kan het niet doorgaan, we zijn allemaal schuldig, dat soort teksten. Maar helpt dat? Waarschijnlijk niet.

Op een preek over de ellende die wordt aanricht met je keuzes zit eigenlijk niemand te wachten. Mensen voelen zich aangevallen en zullen niet openstaan voor wat je vertelt. Niet gek, bijna iedereen heeft die zelfverdedigingsreactie in zich. Het is vaak effectiever en bovendien veel leuker om je omgeving op een positieve manier te betrekken bij de kledingkeuzes die jij maakt.

Zo maak je jouw omgeving enthousiast over fair fashion

Grijp complimenten aan

Complimenten zijn een geweldige aanleiding om het op een positieve manier over eerlijke kleding te hebben. En wedden dat je ze krijgt, want fair fashion items stralen vaak een eigenheid en kwaliteit uit die mensen opvalt. Daar kun je wat mee, dus jij hebt je antwoord klaar. ‘Ja, leuk hè, deze broek. Maken ze dus in Nederland, dat vond ik zo tof!’, ‘Ik vond de stof zo mooi, moet je eens voelen hoe zacht. Dat is Tencel..’ of ‘Ik was zo blij, gevonden bij mijn favoriete vintagewinkel, precies mijn maat!’. Als jij oprecht enthousiast wat kunt vertellen over je duurzame en eerlijke kleding, blijft dat vast bij mensen hangen. Wie weet komt er wel een leuk gesprek over kledingkeuzes uit voort.

Organiseer een kledingruil

Bij een kledingruil snijdt het mes aan twee kanten: je bent actief bezig overbodige kleding een nieuwe bestemming te geven en het is een omgeving waar heel makkelijk een gesprek ontstaat. Mijn ervaring is dat er op zo’n bijeenkomst altijd wel gepraat wordt over hoe we met kleding omgaan. Vaak uit verbazing over hoe enorm veel overbodigs iedereen toch in de kast heeft en hoe iemands trash écht de treasure van een ander kan worden.

Door verhalen te delen over een kledingstuk – soms nemen mensen bijvoorbeeld kleding van hun moeder of oma mee of hebben ze het gedragen of gekocht op een bijzondere gelegenheid – krijg je onbewust gevoel voor de meerwaarde van kleding met een verhaal. De een zal daar gevoeliger voor zijn dan de ander, maar gesprekken over dit soort onderwerpen lijken wel makkelijker in een setting waar je er meteen mee aan de slag gaat, door kleding tweede kansen te geven. Bovendien is een kledingruil vaak minstens zo bevredigend als een dagje shoppen (en dat zonder doodvermoeide voeten en onflatteus paskamerlicht). Als het je leuk lijkt, pak mijn tips voor de organisatie van een kledingruil er dan even bij.

Vergaar sámen informatie

Dit is er eentje die vooral goed kan werken bij mensen die misschien al lichtjes geïnteresseerd zijn in de wereld achter hun kleding of in een ander ‘wereldverbeterend’ thema. Nodig zo iemand eens uit voor een lezing of kijk samen een documentaire de kledingindustrie, minimalisme of iets in dat straatje. Samen kijken of luisteren naar een derde partij werkt drempelverlagend, omdat jij je zelf dan niet presenteert als degene die alle wijsheid in pacht heeft en je de ander zo niet (onbedoeld) in de positie van de onwetende duwt.

Zo kan het zelfverdedigingsmechanisme in de kast blijven en is er ruimte voor een goed gesprek. Wees enthousiast, maar luister ook goed naar de vragen, twijfels en worstelingen van de ander. Samen meer informatie vergaren heeft op die manier een flinke meerwaarde ten opzichte van een tip voor een boek of een documentaire waar die ander ‘écht iets mee moet’.

Ga samen een uitdaging aan

Veel mensen zijn best competitief ingesteld, dus dat maakt deze manier van met een onderwerp aan de slag gaan meteen aantrekkelijker. Er worden een heleboel challenges georganiseerd die in eerste instantie niet direct over misstanden in de kledingindustrie gaan, maar er wel raakvlakken mee hebben.

Bijvoorbeeld de Sustainable Fashion Challenge, die vooral draaide om keuzes maken voor kledingstukken waar je lang plezier van hebt. Dat heeft indirect natuurlijk een belangrijk milieu-effect en ook de mode-industrie kwam wel aan bod, maar dit is in eerste instantie een onderwerp waar je zelf veel baadt bij hebt.

De 10×10-challenge is ook een erg leuke om bewust te worden van de eindeloze mogelijkheden van je kledingkast. Zelf houd ik dit soort uitdagingen altijd in de gaten, dus laat het me weten als je advies nodig hebt. En zelf een uitdaging verzinnen kan natuurlijk ook!

Wees genereus

Genereus in complimenten, in aandacht en ook in begrip. Reageer positief als iemand een ‘betere keuze’ maakt. Door een top te kopen van H&M Conscious bijvoorbeeld, ook als je dat voor je eigen kledingkast niet ver genoeg vindt gaan. Toon respect voor mensen die bijvoorbeeld niet fair kopen, maar wel eindeloos lang met hun kleding doen. Dat is namelijk ook een enorm duurzame manier van omgaan met je kleding.

Bedenk dat het waarschijnlijk voor jezelf ook niet altijd makkelijk is geweest – of nog altijd niet is – om kleding naar je principes te kopen. Het aanbod is er niet altijd en we hebben allemaal wel eens een zwak moment. Wees benaderbaar in plaats van veroordelend, dan heb je veel meer kans dat mensen je over hun stappen vertellen en met vragen naar je toekomen.

Houd het bij jezelf

Tot slot wil ik nog benadrukken dat het uiteindelijk geen zin heeft om enorm missionair te werk te gaan. Het zal je waarschijnlijk alleen maar ontmoedigen, omdat de wereld waarschijnlijk niet zo snel verandert als jij zou willen. Als je het gevoel hebt tegen de bierkaai te vechten, loop je het risico het op te geven. Ook je eigen goede gedrag en dat zou eeuwig zonde zijn. Richt je daarom op de dingen waar je wél invloed op hebt: je eigen keuzes en je enthousiasme daarover. Dan volgen de welwillenden in je omgeving vanzelf.

Heb je het gevoel dat die er in je omgeving niet zijn, zoek dan daarnaast je heil op andere plekken. Word actief bij een organisatie, word lid van een club een groepering op internet. Het kan ook nog laagdrempeliger, door zelf te gaan bloggen of inspirerende mensen te volgen op sociale media. Deze contacten kunnen je helpen je enthousiasme en vertrouwen te behouden en dit straalt uiteindelijk altijd van je af. Zo komt die beweging vanzelf!